Opinie: ‘Lat in het onderwijs moet omhoog, middelmatigheid ligt op de loer’

Dit artikel is verschenen in het Parool.

150 leraren en schoolleiders komen binnenkort met een advies voor een nieuw curriculum. Volgens Sezgin Cihangir ligt middelmatigheid op de loer.

Sezgin Cihangir

Op 14 september 2019 stond in Het Parool een artikel over het schrijnende lerarentekort en welk effect dit heeft op de kwaliteit van het onderwijs. De kennis van de leerlingen holt achteruit door de grote uitval van leraren en steeds wisselende gezichten. Kernvakken als taal en rekenen worden hierdoor niet goed ­aangeleerd, met alle gevolgen van dien voor hun verdere (school)carrières.

Dat het lerarentekort een probleem is staat buiten kijf. Het tekort is alleen niet de enige belemmering tot kwalitatief hoogwaardig onderwijs. Het onderwijs­stelsel zoals het nu staat – en gaat worden – is gewoonweg ondermaats. Dat ligt niet alleen aan het lerarentekort, maar vooral aan het onderwijsaanbod.

Op 10 oktober wordt door het adviesorgaan Curriculum.nu een antwoord gepubliceerd op de vraag hoe de vernieuwing van het ­curriculum voor het basis- en voortgezet ­onderwijs moet worden vormgegeven. Het ­advies vormt voor de minister voor basis- en voortgezet onderwijs en media, Arie Slob, de basis voor het nieuwe onderwijsstelsel.

Vol compromissen

Het adviesorgaan is een typisch voorbeeld van onze poldercultuur; een groep van 150 leraren en schoolleiders die onderhandelen over wat onze kinderen moeten leren. Het resultaat van deze overlegcultuur? Een advies vol compromissen.

Deze aanpak werkt wellicht in de politiek, maar komt de kwaliteit van het onderwijs allesbehalve ten goede. Waar het poldermodel eerder vooral leidde tot loonmatiging, houdt dit poldermodel voornamelijk de zesjescultuur in stand. Daar moeten we vanaf. De lat moet omhoog en dan nog een schepje erbovenop.

Een fundamenteel probleem met het basis­onderwijs is dat het landelijk gemiddelde de norm is en dat landelijk gemiddelde ligt al ­behoorlijk laag.

Wanneer dit lage gemiddelde als maatstaf wordt genomen, komt het onderwijs nooit ­verder. Met name in de elementaire vaardig­heden zoals rekenen, schrijven en lezen moeten de nodige stappen worden gezet om leerlingen een stevige basis mee te geven.

Mankementen

Er is veel mis met de voorstellen. In het advies van Curriculum.nu staat bijvoorbeeld dat statistiek als een van de nieuwe vakken in het les­pakket van de basisschool moet worden opgenomen.

En dat terwijl een groot deel van de basisschoolleerlingen niet eens in staat is om foutloos te rekenen; een voorwaarde om überhaupt een statistische opgave te kunnen maken. Het is alom bekend dat het rekenonderwijs in Nederland ondermaats is.

Deels vanwege het lerarentekort, maar vooral vanwege mankementen in de gehanteerde ­lesmethoden. Basisvaardigheden als rekenen moeten prioriteit krijgen, pas later kan worden gekeken naar toepassingen zoals statistiek.

Normstellend optreden

We moeten in Nederland streven­ naar het beste onderwijs, waarin basisvaardigheden als rekenen, schrijven en lezen als een fundament staan. Het lerarentekort is weliswaar een probleem dat leidt tot afbreuk van het ­onderwijs, maar het nieuwe curriculum zal dit niet ver­beteren. Sterker nog, het zal de kwaliteits­problemen in het onderwijs ver­ergeren.

Kortom, in plaats van polderen mogen wij van minister Arie Slob verwachten dat hij genoeg expertise in huis heeft om te zien waar de pijnpunten in ons onderwijssysteem liggen. Hij moet het advies vol compromissen niet als ­leidraad nemen, maar hierin een leidende rol pakken. Normstellend optreden om zo het landelijk gemiddelde op te krikken.

Waar is de dijkgraaf in ons onderwijsland die de lat weer hoog legt en zorgt dat we de zesjescultuur achter ons laten?

Stel je eens voor dat we in Nederland bereiken dat elke leerling foutloos kan rekenen, ­schrijven en lezen en met een rugzak vol kennis aan zijn of haar carrière begint. Dát zou ons onderwijssysteem pas sieren.